بتادین -پوویدون آیوداین

پوویدون ـ آیودین (PVP-I) یا آیودوپوویدون که به بتادین یا دوا گلی نیز معروف است، ماده‌ای گندزدا است که برای ضدعفونی کردن پوست، قبل و بعد از جراحی به کار برده می‌شود. از بتادین برای ضدعفونی کردن پوست بیمار و دست جراح استفاده می‌شود. برای شستشوی زخم‌های کوچک نیز کاربرد دارد. بتادین به دو صورت مایع و پودر به فروش می‌رسد. پوویدون ـ آیودین نخستین بار به سال ۱۹۵۵ تولید شد، این محصول بدون نسخه به فروش می‌رسد.

• ضدعفونی کننده و از بین برنده باکتری های گرم مثبت و منفی ، قارچ ها و ویروس ها
• ضد عفونی کننده بریدگی ها ، زخم های سطحی ، سوختگی های درجه 2 و 3 و خراشیدگی ها
• ضدعفونی کننده پوست و موضع عمل قبل و بعد از جراحی
• ضدعفونی کننده پوست در هنگام تزریق
• محلول اسکراب جراحی
• صرفا جهت استعمال خارجی

بتادین در سایز ۲۵۰ سی سی یکی از پردرخواست ترین سایز ها می باشد. این محصول ضد عفونی کننده مورد توجه خاص پخش کنندگان محصولات مصرفی پزشکی بدلیل کاربرد بالای آن در پانسمان، بخیه و جراحی است. محلول ضــد عفونــی كننده پوويدون آيوداين 10% آنتی سپتيك مناسب برای از بين بردن ويروسها و باكتريهای گرم مثبت و منفی، قارچها می‌باشد و با آزاد كردن تدريجی ید بر روی پوست ضدعفونی كنندگی خود را اعمال مي كند.

موارد مصرف بتادین:

ضـدعفونــی كـردن بريدگيهــا، زخم‌هـای سطحــی، سوختگی‌های درجه دو و سه، زخم بستر و خراشيدگی‌ها
-ضدعفونی كردن پوست و موضع عمل
-ضدعفونی كردن پوست در موقع تزريق
-برای جلوگيری از عفونت در پانسمان بخيه‌ها و در درمان برفک و عفونت‌های باكتريایی و قارچی پوست.
نحوه مصرف:
مقدار كمی از محلول پوويدون آيوداين را در ظرف كوچک تـميزی ريخته و گاز يا پد را در آن خيسانده با پنس آن را بر روی محل مورد نظر قرارداده پس از ضد عفونی كردن آنرا برداريد.
هشدار:
-از انباشته‌شدن دارو در چين‌خوردگی‌ها و زير بدن‌بيمار بستری اجتناب گردد. 
-در بيماران مبتلا به اختلال غده تيروئيد نبايد مصرف شود
-در صورت بروز التهاب، سرخی يا تورم با پزشک خود مشورت نمائيد.
-بيمارانی كه سابقه حساسيت به يد دارند قبل از مصرف پوويدون آيوداين با پزشك خود مشورت نمايند.
-مصرف اين دارو در نوزادان زير 1.5 كيلوگرم ممنوع بوده و در مورد ساير نوزادان نيز مصرف مداوم آن توصيه نمی‌شود.
-در دوران بـارداری و شيردهــی با مشورت پــزشك مصرف شود.
-مصــرف دارو فقـط در موارد موضعــی مـی‌باشـد.
-در زخم‌های عميق و يا سوختگی‌های شديد با پزشك مشورت نمائيد.
-دارو را دور از دسترس اطفال نگهداری كنيد.
-دارو در دمــای پائين تـر از 30 درجــه سانتی‌گــراد نگهـــداری و از يـــخ زدگـــی آن جلوگيـــری شـــود.

      موارد و مقدار مصرف بتادین

1. به عنوان ضد عفونی کننده در جراحی : مقدار کافی از محلول موضعی یا از محلول شستشو در جراحی برای ضد ‏عفونی کردن محل عمل و دست جراح مصرف می شود.
2. به عنوان دهان شویه: محلول دهان شویه را به صورت رقیق شده در حجم معادلی از آب گرم یا به صورت رقیق نشده ‏به مدت ۳۰ ثانیه غرغره می کنند. این عمل هر دو یا چهار ساعت، تا مدت لازم، تکرار می شود.
3. استفاده از شامپو: ابتدا موها را خیس کرده و سپس در ظرف را دو یا سه بار از شامپو پر کرده و بر سر می مالند تا ‏کف کند. سپس، موها را آبکشی کرده و مجدداً همان مقدار را به سر می مالند و یا با نوک انگشتان پوست سر را ماساژ می ‏دهند تا کف طلایی رنگ به وجود آید. پس از آن، موها را آب کشی می کنند. درمان باید هفته‌ای دو بار تا حصول بهبودی ‏ادامه یابد و سپس هفته‌ای یک بار موها را با شامپو می شویند.
4. استفاده از پماد: ابتدا موضع مورد نظر را تمیز کرده و سپس به میزان مورد نیاز از پماد بر روی موضع مالیده شده و ‏در صورت لزوم پانسمان می شود. این شکل دارو در درمان سوختگی ها هر هشت ساعت و در سایر موارد یک بار در ‏روز مصرف می شود.
5. استفاده از ژل و دوش واژینال: در مورد ژل، یک اپلیکاتور پر (پنج گرم) از آن هر شب استعمال می‌ شود. در مورد ‏دوش واژینال دارو ، محلول غلیظ آن را به داخل اپلیکاتور می ریزند، طبق دستور رقیق می کنند و سپس مهبل را شستشو ‏می دهند. در صورت لزوم مصرف همزمان ژل و دوش مهبلی، هنگام صبح از دوش استفاده می‌ شود. درمان به مدت دو یا ‏چهار هفته، حتی طی خونریزی قاعدگی، ادامه می یابد.

مکانیسم اثر بتادین

بتادین ترکیبی از ید و پلیمرهای حامل است. محلولهای پوویدون آیود این از طریق آزاد ساختن تدریجی ید بر ‏باکتری‌ها، قارچها، ویروسها، انگلها، کیستها و اسپورها مؤثر هستند. قدرت اثر بتایدن کمتر از فرآورده‌های حاوی ‏ید آزاد است، ولی سمت آن کمتر است.
اثر ضد عفونی کننده این دارو را مواد قلیایی کاهش می‌ دهند. ‏

یدوفور (IODOPHOR) ماده‌ای است متشکل از ید و یک عامل حل کننده نظیر پوویدون یا سورفکتانت که وقتی بصورت محلول است ید آزاد می‌کند.بتادین نسبت به ید گزینه بهتری برای ضدعفونی سطح پوست و زخمها است، چراکه بر روی روند التیام اثر منفی بر جای نگذاشته و با در اختیار داشتن ید فعال کافی اثری پایدارتری دارد. مزیت آنتی سپتیک‌های حاوی ید، طیف گسترده فعالیت ضد میکروبی (کشتن اغلب عوامل بیماری‌زا حتی اسپورها) می‌باشد.

تداخل دارویی

مصرف همزمان پوویدون آیوداین و تنتور بنژوئن ممکن است به بروز واکنشهای پوستی، مانند سوختگی های درجه دوم و ‏سوم، منجر شود. این تداخل موجب کاهش ‏pH‏ می‌ شود. ‏

موارد احتیاط

• از مصرف پوویدون آیودین در مناطق وسیعی از پوست آسیب دیده خودداری شود ، زیرا ممکن است به جذب مقادیر ‏زیاد ید منجر شود.
• بتادین بهسا در بیمارانی که حساسیت مفرط به ید دارند، باید با احتیاط فراوان تجویز شود. ‏

• اشکال دارویی

Solution: 7.5, 10%‎‏
Spray, Solution‏: ۲٫۵, ۱۰%
Ointment : 10%‎‏
Gel‏: ۱۰%
Douche‏: ۱۰%
Suppository‏: ۲۰۰‏mg‏
Tissue: 3 mg/cm2‎‏
Shampoo: 7.5%‎‏
Sponge: 7.5%‎‏

عوارض جانبی بتادین

موضعی: تحریک موضعی.

عوارض سیستمیک (ناشی از ید): اسیدوز متابولیک بعد از مصرف دارو در سوختگی های شدید یا مناطق بدون پوست.

نکات قابل توصیه به بیمار

در صورت بروز تحریک، مصرف دارو را قطع کنید.

ژل و دوش مهبلی این دارو اسپرم کش هستند و در صورت تمایل به بارداری از آنها استفاده نکنید.

ژل مهبلی را فقط با دستور پزشک مصرف نمایید.

بتادین پارچه‌های بافته شده از الیاف طبیعی را لک نمی کند و اگر پارچه بافته شده از الیاف مصنوعی رنگی شد، ‏‏‌آن را با آمونیاک رقیق بشویید. این دارو پارچه‌های آهاردار را آبی می‌ کند که رنگ آن با آب و صابون پاک می شود.

بتادین در صورت تماس با بافتهای زنده داخل زخم (مانند عضلات و…) با تخریب آنها موجب تاخیر در التیام زخم و ایجاد بافت جوشگاهی می‌شود و حساسیت‌های موضعی نیز ایجاد می‌کند.(به خاطر وجود ترکیبات یده)